Vergi ve sosyal güvenlik alanında önemli düzenlemeleri içeren “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı KHK’de Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu.
Bu teklif, Sosyal Güvenlik Kurumu’na yeni kaynak yaratırken hem bireylere hem de işverenlere ek yükler getiriyor.
Sosyal güvenlik uzmanlarının değerlendirmelerine göre teklif, çalışan ve işveren dengesi üzerinde önemli etkiler oluşturacak.
BAĞ-KUR’LULAR İÇİN EMEKLİLİK DAHA PAHALI HALE GELİYOR
Teklifin en dikkat çekici maddelerinden biri Bağ-Kur’luların ihya (canlandırma) işlemleriyle ilgili.
2021’deki yapılandırma döneminde düşük maliyetle sigorta süresi canlandırılabiliyordu. Ancak yeni düzenleme ile bu avantaj ortadan kalkıyor.
Halihazırda durdurulan Bağ-Kur sigortalılık süreleri %34,75 oranında prim ödenerek ihya edilebiliyordu. Yeni düzenlemeyle bu oran %45’e çıkarılıyor.
Bu artış, geçmiş hizmetlerini yeniden kazanmak isteyenlerin daha yüksek prim ödemesi gerekeceği anlamına geliyor.
BORÇLANMA PRİMLERİ ARTIYOR
Emeklilik için eksik primlerini borçlanarak tamamlayanlar da yeni yüklerle karşı karşıya kalacak.
Teklife göre, askerlik ve doğum borçlanması dışındaki tüm hizmet borçlanmalarında prim oranı %32’den %45’e yükseltilecek.
Bu durum, özellikle eksik prim günlerini tamamlayarak emekli olmak isteyen vatandaşların maliyetini artıracak.
EMEKLİ MAAŞLARINDAN KESİNTİ DÖNEMİ!
Yeni teklifle birlikte, SGK’ya borcu bulunan emeklilerin maaşlarından kesinti yapılması gündeme geliyor.
Buna göre genel sağlık sigortası primi dahil SGK borcu bulunanların gelir veya aylıklarından %25’e kadar kesinti yapılabilecek.
BİREYSEL EMEKLİLİKTE (BES) YENİ YETKİLER
Bireysel Emeklilik Sistemi’ne ilişkin düzenlemeler de teklifte yer alıyor.
Devlet katkısı oranı hâlen %30 seviyesinde bulunurken, Cumhurbaşkanına bu oranı %50’ye kadar artırma veya sıfıra kadar indirme yetkisi veriliyor.
Bu değişiklikle sistemde tasarrufların artırılması ve fon büyüklüklerinin daha etkin yönetilmesi amaçlanıyor.
İŞVERENLERE YENİ MALİYET KALEMLERİ EKLENİYOR
Yeni düzenleme işverenleri de yakından etkileyecek.
Teklifle birlikte SGK prim oranı %34,75’ten %35,75’e çıkarılıyor. Bu artış sadece işveren payına yansıtılacak.
Ayrıca Hazine tarafından sağlanan 5 puanlık prim indirimi, imalat sektörü dışında kalan işverenler için %2’ye düşürülüyor.
Prime esas kazanç üst sınırı da asgari ücretin 9 katına çıkarılarak işveren maliyetini artıracak.
2018’den bu yana uygulanan genç müteşebbis Bağ-Kur prim teşviki ise tamamen kaldırılacak.
SGK Uzmanı İsa Karakaş, Türkiye Gazetesi’ndeki köşe yazısında düzenlemelerin SGK’nın gelirini artırmayı hedeflediğini, ancak bunun çalışanlar ve işverenler için ek maliyet anlamına geldiğini belirtti.
Karakaş’a göre özellikle Bağ-Kur’luların ve borçlanma yoluyla emekli olmayı planlayanların daha yüksek ödemelerle karşılaşacağı yeni bir dönem başlıyor.
YENİ DÖNEM, YENİ MALİYETLER DOĞURUYOR
Torba Kanun teklifinin yasalaşması halinde sosyal güvenlik sisteminde maliyetlerin artacağı, bazı teşviklerin ise daralacağı öngörülüyor.
Uzmanlara göre bu düzenleme, SGK’nın finansal sürdürülebilirliği açısından olumlu olsa da, hem işverenlerin hem de sigortalıların ekonomik yükünü artıracak.
